Het ontstaan van de Staat Israël na de Ottomaanse tijd”

Hans Renner is emeritus hoogleraar aan de RUG.

‘Op 18 oktober 2022 om 19.30u is er een lezing door prof. Hans Remmer over "Het ontstaan van de Staat Israel na de Ottomaanse tijd" .

Die dag van de communistische regering in Tsjechië herinner ik me als de dag van gisteren. Ik was op dat moment visiting professor in de VS. Ik kwam thuis van college en ons zoontje wachtte mij bij de deur op en zei: ‘Papa, de communistische regering in Tsjechië is gevallen.’ Toen wist ik dat ik na bijna een kwarteeuw terug naar Praag kon en mijn familie kon zien.’
Van wie heeft u het meest geleerd?
‘Van twee mensen. In Tsjechoslowakije van mijn leraar geschiedenis op de middelbare school. Onze communistische leerboeken stonden vol onzin en ideologie. Hij zei daarover: ‘Lees dat maar thuis, jongens en meisjes.’ Hij hield zijn rug recht en heeft zich nooit verlaagd tot het doceren van die leugenachtige geschiedenis.
‘In Nederland heb ik het meest geleerd van mijn echtgenote Justa.

Zij heeft mijn Nederlands geduldig gecorrigeerd. Er is geen enkele brief of e-mail die zij niet onder ogen krijgt. Datzelfde geldt voor mijn wetenschappelijke artikelen en boeken. Zij is mijn corrigerende factor, reeds 48 jaar lang. En niet alleen op het gebied van het Nederlands.’

Woont u graag in Nederland, en waarom?
‘Ja, ik ben dankbaar dat ik in dit land leef. Milan Kundera, de Tsjechische schrijver, schreef in zijn roman Onwetendheid dat Nederlanders het voorrecht genieten dat sinds 1945 alle grote gebeurtenissen met een ruime bocht om het land zijn gegaan. Dat geluk is andere landen niet gegund.’
Wanneer kruiste het grote nieuws uw eigen leven?
‘In 1968, toen de Sovjet-Unie de Praagse Lente met een interventie beëindigde. Het heeft mijn leven een andere wending gegeven. Ik was bang, de faculteit waaraan ik studeerde stond bekend als het bolwerk van de Praagse Lente. Ik vluchtte. In Tsjechië werd ik bij verstek veroordeeld tot een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van 18 maanden.
‘Na de val van het communisme ben ik door de Tsjechische president Havel gerehabiliteerd en kreeg ik een onderscheiding. Ik heb toen gedacht: op de Praagse burcht geeft het ene bewind je een onderscheiding, en het andere bewind gooit je het liefst in de gevangenis. Terwijl ik dezelfde ben gebleven. De moraal van het leven is: alles is relatief.’
Wat vindt u het grootste onrecht?
‘Discriminatie. Toen Wilders in 2012 het Polenmeldpunt oprichtte, heb ik me aangemeld als overlastgevende Oost-Europeaan. Ik kon dat uiteraard niet laten. Discriminatie en verkapt antisemitisme komen sterk voor bij Forum voor Democratie van Thierry Baudet. Ik zie het onderwijs als wapen bij uitstek in de strijd tegen het populisme.’
Denkt u dat uw kinderen het beter hebben dan u?
‘Ja, maar het is te hopen dat dat ook voor onze vijf kleinkinderen zal gelden. Voor mij is het belangrijkste dat zij later in vrede in een democratisch Europa kunnen blijven leven.’